Stosunek islamu do wyznawców innych religii jest kontrowersyjny. Koran (2:256) stwierdza, że "nie ma przymusu w religii", co w praktyce było często naruszane. Żydzi, chrześcijanie i sabejczycy (później dodano również zaratusztrian, co do dziś nie jest uznawane przez wszystkich teologów) określani są jako "ludzie Księgi" (ahl al-kitāb, dhimmi), którzy mają być tolerowani przez wyznawców islamu. W poprzednich epokach (w niektórych krajach muzułmańskich również dziś) "ludzie Księgi" byli jednak poddawani różnym formom dyskryminacji. W przeszłości był to np. zakaz procesji, używania dzwonów w kościołach, wykonywania określonych zawodów oraz nakazy zamieszkania w wydzielonych miejscach (gettach), noszenia charakterystycznej odzieży lub oznakowań. Zdarzały się pogromy i przymusowe nawracanie na islam (np. w czasach kalifa Al-Hakima). Byli więc "ludzie Księgi" traktowani podobnie jak Żydzi w Europie (do XIX wieku). Obecnie dyskryminacja przybiera głównie formy szykan administracyjnych, nierównego traktowania przez wymiar sprawiedliwości i ograniczania kultu. W koranie pojawiają się fragmenty które promują tolerancję religijną np. "Zaprawdę, ci, którzy uwierzyli, ci, którzy wyznają judaizm, chrześcijanie i sabejczycy, i ci, którzy wierzą w Boga i w Dzień Ostatni i którzy czynią dobro, wszyscy otrzymają nagrodę u swego Pana; i nie odczują żadnego lęku, i nie będą zasmuceni!" (Koran 2:62, tłum. Józef Bielawski). Jednak znaczenie więcej jest wersetów, które zachęcają do nienawiści do niemuzułmanów np. "O wy, którzy wierzycie! Nie bierzcie sobie za przyjaciół żydów i chrześcijan; oni są przyjaciółmi jedni dla drugich. A kto z was bierze ich sobie za przyjaciół, to sam jest spośród nich. Zaprawdę, Bóg nie prowadzi drogą prostą ludu niesprawiedliwych!" (Koran 5:51, tłum. Józef Bielawski).


Żydzi  [edytuj]
Koran przyznaje, iż Mojżesz (Musa) był "prorokiem Boga" (podobnie jak inni prorocy żydowscy); Tora (Taurat) jest "słowem Allaha", ale słowem przeinaczonym. Żydzi określeni są jako winni "odwrócenia się" od Boga i Jego prawdziwych słów, ponieważ zaczęli czcić "złotego cielca" i przeinaczyli słowa boże, przekazane im przez Mojżesza. Znane są masowe prześladowania Żydów przez muzułmanów (np. przez Almohadów w Afryce północnej w połowie XII wieku). Z drugiej strony w wielu średniowiecznych krajach muzułmańskich, takich jak Andaluzja, Żydzi byli tolerowani i mieli możliwość rozwoju swojej religii i kultury. Obecnie Żydzi traktowani są w krajach muzułmańskich represyjnie, co jednak ma uzasadnienie bardziej polityczne (wojny Arabów z Izraelem) niż religijne.


Chrześcijanie  [edytuj]
Jezus (Isa) określany jest w Koranie tylko jako prorok (posłaniec) boży (postać Jezusa otaczana jest szacunkiem jako jednego z najważniejszych proroków). Negowana jest jednak boska natura Jezusa jak również śmierć na krzyżu (określona jako zafałszowanie), według islamu Jezus nie poniósł "haniebnej" śmierci w męczarniach, bo chronił go Bóg. Chrześcijanie mieli jakoby przeinaczyć słowa Boga, przekazane im przez Jezusa i stworzyli "3 bogów" (Trójca Święta), zamiast jednego (Koran 4:171). Z tego powodu niekiedy muzułmanie traktują chrześcijan jako "bezbożników" lub nawet "politeistów" (ar. muszrik). Wg jednego z hadisów Jezus wróci podczas końca świata, pokonać Antychrysta (ar. Dadżdżal). W większości krajów muzułmańskich chrześcijanie (szczególnie tam, gdzie ich liczba jest znaczna, np. w Egipcie) poddawani są różnym formom oficjalnej i nieoficjalnej dyskryminacji. Natomiast w Jordanii, Libanie, Autonomii Palestyńskiej i Iranie chrześcijanie zgodnie z konstytucjami lub innymi ustawami są jako mniejszość religijna nad reprezentowani w parlamentach tych krajów, ale jednocześnie istnieje ograniczenie wolności wyznania, dostępu do stanowisk w wojsku i administracji itp. Na ogół tradycyjne kościoły chrześcijańskie są tolerowane w krajach muzułmańskich o ile nie mają charakteru misyjnego i rozwojowego. Jeżeli jednak ma miejsce publiczne głoszenie Ewangelii w celu nawracania wyznawców islamu na chrześcijaństwo często dochodzi do krwawych represji. Mordowani są wówczas zarówno byli muzułmanie, którzy porzucili wiarę przodków (murtadd) jak i zagraniczni misjonarze. Przykładem tego są prześladowania chrześcijan nawet w Turcji, która spośród wszystkich krajów muzułmańskich jest najbardziej zbliżona kulturowo i politycznie do Zachodu.


Pokój i wojna  [edytuj]
W Koranie znajduje się pochwała pokoju, stwierdza się też że to bezbożnicy wywołują wojny i że Allah nie pochwala użycia siły zbrojnej (kital), z wyjątkiem walki przeciwko siłom zła:

Ilekroć rozpalają ogień wojny,Bóg go wygasza. Oni usiłują szerzyć na ziemi zgorszenie, lecz Bóg nie miłuje tych, którzy szerzą zgorszenie. (5:64)

Wolno walczyć tym, którzy doznali krzywdy - Zaprawdę, Bóg jest wszechwładny, by im udzielić pomocy - i tym, którzy zostali wypędzeni bezprawnie ze swoich domostw, jedynie za to, iż powiedzieli: "Pan nasz - to Bóg!" I jeśliby Bóg nie odepchnął ludzi, jednych przy pomocy drugich, to zostałyby zniszczone klasztory i kościoły, miejsca modlitwy i meczety, gdzie często wspomina się imię Boga. Bóg pomoże z pewnością tym, którzy Jemu pomagają. Zaprawdę, Bóg jest Mocny, Potężny! (22:39-40)

Zwalczajcie na drodze Boga tych, którzy was zwalczają, lecz nie bądźcie najeźdźcami. Zaprawdę; Bóg nie miłuje najeźdźców! I zabijajcie ich, gdziekolwiek ich spotkacie, i wypędzajcie ich, skąd oni was wypędzili - Prześladowanie jest gorsze niż zabicie. - I nie zwalczajcie ich przy świętym Meczecie, dopóki oni nie będą was tam zwalczać. Gdziekolwiek oni będą walczyć przeciw wam, zabijajcie ich! - Taka jest odpłata niewiernym! - Ale jeśli oni się powstrzymają... - zaprawdę, Bóg jest przebaczający, litościwy! I zwalczajcie ich, aż ustanie prześladowanie i religia będzie należeć do Boga. A jeśli oni się powstrzymają, to wyrzeknijcie się wrogości, oprócz wrogości przeciw niesprawiedliwym! Miesiąc święty za miesiąc święty. Rzeczy święte podlegają talionowi. A jeśli kto odnosi się wrogo do was, to i wy odnoście się wrogo do niego, podobnie jak on odnosi się wrogo do was. I bójcie się Boga! I wiedzcie, że Bóg jest z bogobojnymi! (2:140-149)

Koran (8:59-60); głosi jednak również tzw. "świętą wojnę" (dżihad). Wszakże wojna ta, według różnych interpretacji, nie musi być zawsze walką zbrojną - może być także "walką duchową" (czasem wyodrębnia się aż 5 rodzajów dżihadu). Według zwolenników pokojowego znaczenia dżihadu oznacza on Świętą Wojnę prowadzona w umyśle wiernego, walkę z własnymi słabościami. Jednak zawsze ostatecznym celem owej walki jest wzmocnienie islamu.

Nie podlega wątpliwości, iż Mahomet prowadził walkę zbrojną zarówno obronną jak i agresywną. Wersety głoszące świętą wojnę znacznie przewyższają liczebnie wersety promujące pokój i tolerancję[3]. Zgodnie z niektórymi interpretacjami dżihad może ogłosić wyłącznie kalif, a ponieważ kalifat nie istnieje od 1924 r. ogłoszenie świętej wojny jest uznawane przez część muzułmanów za niemożliwe.

W świetle coraz częstszych zamachów terrorystycznych dokonywanych przez radykalnych muzułmanów ważnym pytaniem jest, czy motywacją zbrodni dokonywanych przez terrorystów islamskich jest religia, czy też inne czynniki np. polityczne czy osobiste. Niektóre fragmenty Koranu sugerują, iż gniew i zemsta Boga wobec niewiernych i grzeszników w piekle po śmierci realizowana jest również rękoma pobożnych muzułmanów za życia, wywyższając męczeńską śmierć poniesioną w walce z niewiernymi i obiecując poległym nagrodę w raju.

Niechże walczą na drodze Boga ci, którzy za życie tego świata kupują życie ostateczne! A kto walczy na drodze Boga i zostanie zabity albo zwycięży, otrzyma od Nas nagrodę ogromną.(4:74)

To nie wy ich zabijaliście, lecz Bóg ich zabijał. To nie ty rzuciłeś, kiedy rzuciłeś, lecz to Bóg rzucił; aby doświadczyć wiernych doświadczeniem pięknym, pochodzącym od Niego. Zaprawdę, Bóg jest słyszącym, wszechwiedzącym!(8:17)

Część uczonych islamskich uważa jednak terroryzm za zły i sprzeczny z Koranem[4], opierając się na poniższych fragmentach:

Nie poszukuj zgorszenia na ziemi! Zaprawdę, Bóg nie miłuje szerzących zgorszenie! (28:77)

Bóg nie zabrania wam, abyście byli dobrzy i sprawiedliwi względem tych, którzy was nie zwalczali z powodu religii ani nie wypędzali was z waszych domostw. Zaprawdę, Bóg miłuje ludzi sprawiedliwych! (60:8)

Zwraca się również uwagę, że według hadisów Prorok Mahomet zakazał zabijania kobiet i dzieci, jak również niszczenia miejsc kultu. Inny hadis zabrania zabijania innowierców, którzy podpisali z państwem muzułmańskim traktat pokojowy[5]

"Ktokolwiek zabije tego kto jest objęty porozumieniem ochrony ten nawet nie poczuje zapachu Raju."


Zabójstwo  [edytuj]
Wymienione są okoliczności, gdy zabójstwo jest surowo piętnowane: Ten, kto zabił człowieka, który nie popełnił zabójstwa i nie szerzył zgorszenia na ziemi Boga i Jego Posłańca, czyni tak, jakby zabił wszystkich ludzi. (Koran 5:32) Koran dopuszcza jednak zabijanie osób, które występują przeciw Bogu: Zapłatą dla tych, którzy zwalczają Boga, i Jego Posłańca, i starają się szerzyć zepsucie na ziemi, będzie tylko to, iż będą oni zabici lub ukrzyżowani albo też obetnie im się, rękę i nogę naprzemianległe albo też zostaną wypędzeni z kraju. (Koran 5:33).

Prawo muzułmańskie (szariat) przewiduje karę śmierci (ukamienowanie bądź ścięcie mieczem) w o wiele większym zakresie niż prawodawstwo krajów europejskich. Grozi ona na przykład za przestępstwa takie jak cudzołóstwo czy bluźnierstwo. Karą śmierci grozi również apostazja.